Arjantin ayaklanacak mı?

EVA TAPIERO

Çeviri: DİLAN YAVUZ

“Komşu, komşu, kayıtsız kalma!” Buenos Aires’e gece yaklaşırken kentin merkezindeki Corrientes ve Medrano caddelerinin kesiştiği köşeden sesler yükseliyor. Bölge sakinlerinden bir avuç insan, bu sonbahar akşamında “cacerolazo” için bir araya geliyor. Fikir basit: Hükümeti protesto etmek için tencerelere ya da diğer mutfak eşyalarına yüksek ses çıkaracak şekilde vurmak. Geçen taksiler ve diğer araçlar destek için korna çalıyor, yoldan geçen birkaç kişi, grubun yanında durarak Aralık 2001’deki halk ayaklanmasının tarihi sloganı olan “Hepsi gitsin” diye bağırıyor. O dönem ekonomik krize ve siyasi sınıfa karşı isyanlar öyle boyutlara ulaşmıştı ki hükümet istifa etmiş ve Devlet Başkanı Fernando de la Rúa (Radikal Parti, merkez) helikopterle kaçmak zorunda kalmıştı. O günlerde mahalle meclisleri protesto zincirinin önemli bir halkasını oluşturuyordu.

Javier Milei’nin Aralık 2023’te iktidara gelmesinden bu yana her hafta yeniden ortaya çıkıyorlar. Ancak, Arjantin’in başkentinde bir ayaklanma havası yok. Sakin bir orta sınıf semti olan Almagro’daki mahalle meclisi üyeleri tarafından düzenlenen cacerolazo’ya sadece yirmi kadar kişi katılıyor ama yine de cesaretleri kırılmıyor. Endüstriyel tasarımcı Su Clarasó, buraya “büyük gece” için gelmemiş. Onu ilgilendiren şey, “bir karşı güç inşa etmek, siyaset konuşmak”. 2023 sonundaki ilk toplanmadan bu yana eylemlere katılan kırklı yaşlardaki kadın, “bu girişimin, sol iktidara dönse bile devam etmesini” istiyor. “Halkın siyasetten kopuşunun” aşırı sağın yükselişini teşvik ettiğini ve buna “karşılık verilmediğini” belirtiyor.

2000’li yıllardaki mahalle meclislerini inceleyen sosyolog Emilio Cafassi, bu tür toplumsal seferberlik alanlarının bugün hâlâ “marjinal” kaldığını belirtiyor. (1) Ancak büyük ölçekli toplumsal hareketin yeniden canlanması için “bu örgütlü yapıların halihazırda mevcut olmasının çok önemli olduğuna” dikkat çekiyor. Böyle bir kitlesel protestonun başlayabilmesi için toplumda güçlü bir hoşnutsuzluk olması gerekiyor. Oysa şu anda Başkan Javier Milei, toplumun çoğunluğunun – aktif ya da pasif – desteğine sahip. Kamuoyu yoklamalarına göre Arjantinliler, yüzde 40 ile 50 arasında değişen bir oranda Milei’nin icraatlarını onaylıyor.