Otoriter teknoloji darbesi

FRANCESCA BRIA

Ekonomist. Otoriter Amerikan teknoloji şirketlerinin işleyişi hakkında bilgi platformu olan authoritarian-stack.info’nun kurucusu

ABD ordusu geçen temmuz ayında, Pentagon’un bürokratik mekanizmasının derinliklerinde, egemenliğinin önemli bir bölümünü idari rasyonalizasyon adı altında sessizce feda etti. 75 ayrı sözleşmeyi bir araya getiren ve Palantir Technologies ile atılan 10 milyar dolarlık imza, Savunma Bakanlığı tarihinin en şaşırtıcı anlaşmalarından biri olarak kayıtlara geçti. Bu anlaşma ile askeri fonksiyonların önemli bir kısmı, “Özgürlük ve demokrasi artık birbiriyle bağdaşmıyor” (1) diyen Peter Thiel tarafından kurulan özel bir şirkete devrediliyor. Hedef belirleme, birlik hareketleri ve istihbarat analizine ilişkin kritik kararlar artık askeri komuta tarafından değil hissedarlarına hesap veren bir yönetim kurulu tarafından belirlenen algoritmalar aracılığıyla verilecek. Ordu burada sadece bir yazılım satın almıyor; operasyonel özerkliğini, bağımlı hale geldikten sonra vazgeçemeyeceği bir platforma devrediyor.

Palantir’in ötesinde, “vatanseverlik” bayrağı altında bir araya gelen şirketler, yatırımcılar ve ideologlar, küresel bir tekno-politik kontrol sistemi inşa etmeye çalışıyor. Bu sisteme, bir uygulamayı oluşturmak için kullanılan tüm teknolojileri ifade eden “teknik yığından” esinlenilerek “otoriter yığın” deniyor. Bu kontrol sistemi, uzak sunucu platformları, yapay zekâ (YZ) modelleri, ödeme altyapıları, drone ağları ve uydu takımyıldızlarından oluşan bir yığını ifade ediyor. Geleneksel otoriterlik, kitlelerin seferber edilmesine ve devlet şiddetine başvururken, bu güç biçimi teknolojik altyapı ve finansal koordinasyona dayanıyor; bu da geleneksel direnişi yalnızca zorlaştırmakla kalmıyor, aynı zamanda organik olarak modası geçmiş hâle getiriyor. Sistemin başında, Peter Thiel, Elon Musk, Marc Andreessen, David Sacks, Palmer Luckey ve Alexander Karp gibi Big Tech’in en sağcı figürleri yer alıyor. Yatırımları ise açık bir siyasi projeye hizmet ediyor: egemenliği, özel bir varlık sınıfı olarak yeniden tanımlamak.

Devletin kritik altyapılarının ele geçirilmesi beş stratejik alanda kendini gösteriyor: Kişisel veriler, para, savunma, uydu iletişimi ve enerji.