Büyük siyasi hayal kırıklığı

BRUNO AMABLE

 İktisatçı, “Où va le bloc bourgeois? – Burjuva bloku nereye gidiyor?”
(La Dispute yayınları, Paris, 2022) kitabının Stefano Palombarini ile ortak yazarı.
ÇEVİRİ: OKAN URUN

Emmanuel Macron ve partisi En Marche’ın (Yürüyüş) 2017’deki seçim zaferi hangi stratejiye dayanıyordu? Sol ve sağ bloklardaki kırılmaları hızlandırma ve bu kırılmalardan faydalanma… Bu durum da hali vakti yerinde veya eğitimli kesimlerin bu bloklardan kopup Avrupa entegrasyonunun sürmesi ve neoliberal dönüşümün derinleşmesi etrafında bir araya gelmesini mümkün kıldı. (1) Bu burjuva blokunun en önemli özelliği sosyolojik ve politik yapısının homojen olmasıydı; zayıf noktası ise sayıca az olmasından ötürü diğer toplumsal grupları da kendine çekme zorunluluğuydu.

Özünde sosyal devleti zayıflatan bir dizi reform taşıyan projenin içeriği, sola doğru genişlemeye imkân vermiyordu. Yalnızca eski sağ bloktan grupların desteği alınabilirdi. Dolayısıyla Les Républicains (Cumhuriyetçiler) çıkışlı bir başbakan, en önemli bakanlıkların muhafazakâr isimlere teslim edildiği bir hükümet kurdu. Soldan gelen kadro zamanla o kadar azaldı ki sonunda sadece geri planda ya da alt görevlerdeki kişiler ya da Gabriel Attal gibi Parti Socialiste’te (PS, Sosyalist Parti) kısa bir süre geçirmiş politik kimliği belirsiz kişiler kaldı.

Macron’un, Marine Le Pen ile karşı karşıya gelme çabası

Bu taktik hem uygulanan politikalarda (iş kanunu, emeklilik veya işsizlik maaşı reformları, toplumsal hareketlerin acımasızca bastırılması) hem de siyasette kartların yeniden dağıtılmasında belirleyici oldu. Özellikle sağ kesimde burjuva bloku stratejisine bağlı neoliberaller ile aşırı sağa yakın programın destekçileri arasındaki uçurumu derinleştirdi. Öyle ki Front National (Ulusal Cephe) olan adını Rassemblement National (RN, Ulusal Birlik) olarak değiştiren parti ve Cumhuriyetçilerin (LR) en radikal kolu, toplumsal modelden, hatta demokrasiden kopma fikrinin giderek hakim olduğu alternatif bir ittifakı düşünmeye başladı. Bu eğilimden elbette Macron sorumlu: 2017 ve 2022’deki ikinci turda kendisini Marine Le Pen ile karşı karşıya bulma çabaları, aşırı sağ partiyi gerçek bir muhalefet haline getirdi.