Aslında Nobel’i diğerleri kadar hak etmişti!

BENOÎT BRÉVILLE

ÇEVİRİ: GÜL ILBAY

“Sopa diplomasi” teorisinin kuramcısı olan ABD Başkanı Theodore Roosevelt, Latin Amerika’yı ABD’nin istediği gibi müdahale edebileceği bir “arka bahçe” olarak görüyordu. Amerikan çıkarlarına yönelik en ufak bir tehdit karşısında, Honduras, Dominik Cumhuriyeti ve Küba’ya deniz piyadelerini gönderirdi. Washington 1903’te, gelecekte kurulacak kanalın kontrolünü ele geçirmek için o zamanlar Kolombiya’nın bir eyaleti olan Panama’da ayrılıkçı bir hareketi destekledi. Üç yıl sonra, Rus-Japon çatışmasında arabuluculuk yaptığı için Roosevelt’e Nobel Barış Ödülü verildi.

İkinci Dünya Savaşı sırasında Amerikan ordusunun genelkurmay başkanı olan General George Marshall, Hiroşima ve Nagazaki’ye atom bombası atılmasını onayladı. 1947’de dışişleri bakanı olan Marshall, Sovyetlerin etkisini sınırlamaya çalıştı. İtalya’da, Soğuk Savaş’ın ilk müdahalelerinden birini düzenledi: Hıristiyan Demokrat Parti’ye gizlice para yardımı sağladı, yanlış bilgiler yaydı, Frank Sinatra, Joe DiMaggio, Rocky Graziano gibi İtalyan asıllı Amerikalı ünlüleri kullandı ve mafyayı harekete geçirdi. Nisan 1948’deki seçimlere bir ay kala, komünistlerin kazanması halinde Avrupa’yı yeniden yapılandırma planı olan ünlü “Marshall Planı”ndan İtalya’nın çıkarılacağı tehdidinde bulundu. General, 1953’te Oslo’da onurlandırıldı.

1969’dan 1975’e kadar ulusal güvenlik danışmanı olan Henry Kissinger da istikrarsızlaştırma taraftarıydı. Haziran 1970’te, Şili’de Salvador Allende’nin seçimleri kazanma ihtimali hakkında şunları söyledi: “Bir ülke, kendi halkının sorumsuzluğu yüzünden komünist oluyorsa elimiz kolumuz bağlı durmanın anlamı yok.” Sosyalist lider gerçekten de seçimi kazandı. Kissinger’ın ise tek bir çözümü vardı: Askeri darbe; “ancak bunu Şili kaynakları aracılığıyla ve ihtiyatlı bir tutum sergileyerek” yapmak gerekiyordu. Allende 11 Eylül 1973’te devrildi. Yerine kanlı bir diktatörlük geldi. Ve Kissinger bir ay sonra, tüm Çinhindi’yi ateşe verdikten sonra Vietnam ile ateşkes imzaladığı için Nobel Barış Ödülü’nü kazandı.