Demir yolları büyük kentleri nasıl kurtarır?

VINCENT DOUMAYROU

 “La Fracture Ferroviaire – Demiryolu Çatlağı” adlı kitabın
yazarı. L’Atelier, Ivry-sur-Seine, 2007

ÇEVİRİ: Gül LBAY

Lille Flandres İstasyonu’nda hafta içi bir akşam. Yapılan anonslar, yolculara bagajlarını etiketlemeleri gerektiğini anımsatıyor ama ortalıkta hiç yolcu yok. Çünkü tarihi salon saat 21.00’de kapanıyor. Kalacak tren sayısı çok az ve istasyon uykuya dalmış gibi görünüyor. Villeneuve d’Ascq’e gidecek son TER (Bölgesel Ekspres Taşımacılık) treni saat 22.08’de… Roubaix ve Tourcoing treni 22.09’da, Armentières treni 22.13’te; akşamın son TER’i olan Seclin treni ise 10.27’de hareket edecek. (1) Büyükşehir bölgesindeki demir yolu hatları, her birinde yaklaşın 30 bin kişinin yaşadığı Lomme ve Lambersart kasabalarından geçiyor ama ikisinde de durmuyor. Her birinin yaklaşık nüfusu 20 bin olan Croix, Wasquehal ve La Madeleine kasabaları ise çok sınırlı bir hizmet alıyor. Fransa’nın en büyük yerleşim merkezlerinden biri olan bölge, demir yolu hizmetine son derece uygun olmasına karşın vatandaşların ulaşımının yalnızca yüzde 0.04’ü TER tarafından sağlanıyor. (2)

Aynı saatlerde Almanya’nın kuzeyindeki Bremen Merkez İstasyonu adeta bir arı kovanı gibi. Oldenburg’a giden uzun mesafe treninin kalkışa hazır olduğu duyuruluyor. Hamburg ve Hannover hatları gece yarısından sonra bile çalışıyor. Bölgesel Ekspres Ağı’ndaki (RER) trenler hiç durmuyor. (3) 570 bin nüfusu ile çok daha küçük bir kent olan Bremen ile Lille arasındaki bu fark çok çarpıcı. Bu fark, Fransa’da başkentin dışında RER bulunmamasından kaynaklanıyor, oysa yaklaşık 15 Alman kentinde ulaşım RER (S-Bahn) ile sağlanıyor. Aslen Île-de-France bölgesine özgü olan RER kavramı, sık ve düzenli sefer yapan, son durağı bir merkez istasyon olmayan, yani şehri uçtan uca kat eden, kent içi toplu taşıma araçlarıyla ortak bir ücretlendirme sistemi olan ve metropol bölgelerine hizmet veren bir demir yolu ulaşım sistemi olarak tanımlanabilir. (4)

Hamburg’taki bölgesel tren yılda 250 milyon yolcu taşıyor