Algoritma pazarının fenomenleri

BENOÎT BRÉVILLE

ÇEVİRİ: GÜL İLBAY

Geçen 3 Mayıs’ta, toplam 16 yolcu kapasitesi olan gösterişli Tecnomar for Lamborghini yatı Miami açıklarında karaya oturdu. Teknede, Florida güneşinin altında eğlenen 32 kadın “influencer” (etkileyici) vardı. Tekne batarken, mayoları ve fosforlu can yelekleriyle eğlenmeye devam eden genç kadınlar, telefonlarına gülümseyerek video çekmeye devam etti. Öğleden sonraları berbat olmuştu ama görüntüler sosyal medyada yayıldı. Son yıllarda jet-set etkiliyici dünyasının yaşadığı çöküşün adeta bir metaforuydu bu sahne.

Bu çöküşün ana nedeni, pazarın aşırı rekabetçi yapıya bürünmüş olması. Gerçeklik programlarının (reality şov) yaygınlaşmasıyla birlikte, Instagram’da bikini ya da bronzlaştırıcı krem tanıtmak isteyen reklam verenler seçenek bolluğu yaşıyor. Bir YouTube kanalına konuşan Julia Paredes, “Eskiden üç sponsorlu gönderim olurdu. Şimdi iki günde bir tane zor buluyorum” diye yakınıyor. (1) “Friends Trip – Arkadaşlarla Gezi”, “La Villa des Cœurs Brisés – Kırık Kalpler Villası” ve “Mamans et Célèbres – Anneler ve Ünlüler” gibi gerçeklik programlarıyla tanınan bu eski yarışmacı, 1.1 milyon takipçisi olan Instagram hesabını yönetiyor ve Dubai’de yaşayan bekar bir anne olarak yaşamını anlatıyor… Çocuklarının iki fotoğrafı ve lüks gece hayatından karelerinin arasına, çok sayıda markayla (makyaj ürünleri, yerel restoranlar, bebek yatakları, oyun minderleri, içki dükkanları vb.) yaptığı ticari işbirliklerini de sıkıştırıyor. “Eskiden 35 – 40 bin Avro kazandığım aylar oluyordu. Şimdi bazen 5 bin Avro’ya kadar düşüyor” diye devam ediyor. Krizin bir göstergesi de Dubai’ye yerleşen pek çok etkileyicinin son dönemde, hayatın daha ucuz olduğu Bali’ye taşınmak zorunda kalması. Kimileri, kariyerlerinin başında olduğu gibi, “ücreti karşılığında” gece kulüplerinde görünüyor, hatta bazı etkileyiciler Mym veya OnlyFans gibi platformlarda erotik fotoğraflarını satıyor.

Mega etkileyicilerden nano etkileyicilere, 6.5 milyarlık Avro’luk sektör